Κινδυνεύει να μπαζωθεί o αρχαϊκός ναός της Αφροδίτης στην πλατεία Αντιγονιδών
Της ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΑΛΕΞΙΟΥ
Σε μία εποχή που το κράτος μας κάνει λόγο για βαριά βιομηχανία του τουρισμού, δεν φροντίζει στην ανάδειξη ενός από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της αρχαιότητας, που θα αποτελέσει πόλο έλξης τουριστών. Ενός θησαυρού, που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και αρχαιολόγοι τον έχουν χαρακτηρίσει Παρθενώνα της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τον σπάνιο αρχαιολογικής αξίας υστερο-αρχαϊκό ναό της Αφροδίτης, που βρίσκεται δίπλα στην βορειοανατολική πλευρά της πλατείας Αντιγονιδών.
Η εικόνα του σήμερα, σκουπιδότοπος, παρόλο που είναι το μοναδικό αρχαϊκό εύρημα στη Θεσσαλονίκη. Ήρθε στο φως το 1936 όταν επρόκειτο στο σημείο να κτιστεί διώροφη οικοδομή. 76 χρόνια μετά και παρά τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί για απαλλοτρίωση του οικοπέδου και αναστήλωση του ναού, υπάρχει κίνδυνος στο σημείο να κατασκευαστεί πολυώροφο παρκινγκ. Η αρχική απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, λίγο μετά την ανασκαφή του μνημείου, ήταν να απαλλοτριωθεί το οικόπεδο στο οποίο βρίσκεται και να προχωρήσει η ανάδειξη του ναού που χαρακτηρίστηκε σπάνιο μνημείο, με τεράστια ιστορική, αρχαιολογική και καλλιτεχνική αξία. Αργότερα η απόφαση αυτή αναθεωρήθηκε και αποφασίστηκε να διατηρηθεί στο υπόγειο της υπό ανέγερση πολυκατοικίας. Πριν από δύο χρόνια η τύχη του ναού συζητήθηκε και πάλι στο ΚΑΣ και δόθηκε θετική γνωμοδότηση για την απαλλοτρίωση του οικοπέδου, το ζήτημα όμως έκτοτε «πάγωσε».
Το θέμα της απαλλοτρίωσης, μετά από ένσταση των ιδιοκτητών του οικοπέδου, επρόκειτο να συζητηθεί τον προηγούμενο Απρίλιο, σε συνεδρίαση της Επιτροπή Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία όμως αναβλήθηκε ελλείψει απαρτίας, παρατείνοντας την αγωνία για την τύχη του μοναδικού στο είδος του (στη Θεσσαλονίκη) ναού. Παρά τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ υπέρ της επί τόπου ανάδειξης του μνημείου, οι υπογραφές για την απαλλοτρίωση και την αποζημίωση των οικοπεδούχων δεν έχουν μπει ακόμη. «Αν δεν υπογραφεί από τον υπουργό, θα θαφτεί η ιστορία της πόλης μας. Αρκετά, ως εδώ», τόνισε ο κ. Μιχάλης Γεωργιάδης, κάτοικος της περιοχής.
Ως προσωρινή λύση - αποφασίστηκε η έκθεση των σημαντικών ευρημάτων σε αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, μέχρι να ολοκληρωθεί η εκσκαφή.
Πρόταση ανάδειξης από Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ
Στο μεταξύ το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα σχεδιαστική πρόταση σύμφωνα με την οποία η πλατεία Αντιγονιδών διαμορφώνεται σε δύο επίπεδα, το σημερινό και το αρχαίο, επιτρέποντας την αναστήλωση και ανάδειξη του μνημείου χωρίς να θιγεί η λειτουργία της πλατείας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την υπάρχουσα σχεδιαστική πρόταση, η πλατεία Αντιγονιδών μπορεί να διαμορφωθεί σε αερογέφυρα, για να δοθεί η δυνατότητα να παραμείνει ο ναός ορατός στο σύνολό του και να αναστηλωθεί. «Στο υπό απαλλοτρίωση οικόπεδο μπορούν να τοποθετηθούν γιγαντοαφίσες με πληροφόρηση για το μνημείο, η ολοκλήρωση της μορφής του οποίου, εκτός από την αναστήλωση, μπορεί να επιτυγχάνεται με ολογράμματα. Η λύση αυτή είναι άκρως ενδιαφέρουσα, καθώς δίνεται η δυνατότητα στην καρδιά της ελληνιστικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής Θεσσαλονίκης να ξεπροβάλλει αναστηλωμένος ένας αρχαϊκός ναός, του οποίου οι διαστάσεις και οι αξίες μπορούν άνετα να ανταγωνισθούν το μέγεθος και το πλήθος των σύγχρονων πολυκατοικιών», δηλώνει ο αρχιτέκτονας αρχαιολόγος, αναπληρωτής καθηγητής στο ΑΠΘ, κ. Γιώργος Καραδέδος.
Σε ερώτησή της μάλιστα η βουλευτής ΠΑΣΟΚ Θεσσαλονίκης Χρύσα Αράπογλου, ερωτά τον αρμόδιο υπουργό, αν σκοπεύει να προχωρήσει στην άμεση απαλλοτρίωση του οικοπέδου ώστε, μέσω της ενδιαφέρουσας αρχιτεκτονικής πρότασης του ΑΠΘ, να αναστηλωθεί και να αναδειχθεί το μνημείο χωρίς να θιγεί η λειτουργικότητα της πλατείας.
«Δυστυχώς το ασύλληπτης αξίας αυτό εύρημα απειλείται να αποτελέσει θεμέλιο πολυκατοικίας, παρά την κινητοποίηση των πολιτών της συνοικίας πέριξ της πλατείας. Το μνημείο αποτελεί εθνική κληρονομιά και ανήκει σε όλες τις επόμενες γενιές των Ελλήνων. Επίσης αποτελεί μοναδικό αξιοθέατο για την πόλη της Θεσσαλονίκης», κατέληξε η κα. Μαρία Ζαβού, κάτοικος της πλατείας Αντιγονιδών.
